ตุง12ราศี ตุงนักษัตร ตัวเปิ้ง ตุงล้านนา ปักเจดีย์ทราย ตุงปีใหม่เมือง กระดาษว่าว ปั๊มลาย

ตุง ๑๒ ราศี หรือตุง ๑๒ นักษัตร จะใช้ในงานช่วงปีใหม่ หรือที่ชาวล้านนาเรียกว่า ตุงปี๋ใหม่เมือง ใช้ถวายเป็นพุทธบูชาพร้อมกับเจดีย์ทรายในประเพณีปีใหม่เมือง วัสดุที่ทำผืนตุงส่วนใหญ่มักจะทำด้วยกระดาษว่าว หรือกระดาษสา มีหลากหลายสีบางคนเลือกสีตามวันเกิด แต่ที่สำคัญจะมีรูป ๑๒ นักษัตร บนผืนตุงทั้งสองด้านเหมือนกันหมด เพื่อสะเดาะเคราะห์ให้เป็นสิริมงคลกับตนเอง ตุงไส้หมู สำหรับห้วงบรรยากาศของ "ปี๋ใหม่เมือง” หรือ "สงกรานต์” นั้น ตุงที่มีให้เห็นกันจนชินตา เป็นตุง 12 ราศี หรือตุงไส้หมูเสียเป็นส่วนใหญ่ ตุงไส้หมู หรือ ตุงไส้ช้าง มีลักษณะเป็นพวงประดิษฐ์ รูปร่างคล้ายจอมแหหรือปรางค์ ทำจากกระดาษสี หรือกระดาษแก้วสีต่าง ๆ อย่างน้อยแผ่นละสี มาวางซ้อนกันแล้วพับทแยงมุมหลาย ๆ ทบ ใช้กรรไกรตัดสลับกันเป็นลายฟันปลาจนถึงส่วนปลายสุด เมื่อคลี่ออก และจับหงายขึ้น จะเห็นเป็นพวงกระดาษที่สวยงาม ใช้สำหรับบูชาพระธาตุประจำปีเกิด และในประเพณีปี๋ใหม่เมือง ตุงไส้หมู จะถูกเตรียมขึ้นในวันดา หรือวันเตรียมงาน โดยสล่า (ช่าง) ตัดตุงไส้หมู จะนำกระดาษสีต่าง ๆ มาตัดให้เป็นตุงไส้หมู แล้วนำไปผูกกับไม้ไผ่เหลาเป็นแท่งกลม หรือนำไปผูกกับก้าน "ต้นเขือง” เพื่อเตรียมไปปักยังเจดีย์ทรายภายในลานวัดใน "วันพญาวัน” หรือวันมหาสงกรานต์ ซึ่งส่วนใหญ่จะตรงกับวันที่ 15 เมษายนของทุกปี