ขี้แร่หรือแร่ตะกรัน เกิดจากการถลุงแร่โดยใช้ความร้อนในเตาถลุง เพื่อแยกโลหะออกจากสินแร่ โลหะจะละลายไหลรวมตัวลงสู้ก้นเตา ส่วนอื่นๆที่ไม่ละลาย หรือไม่ใช่โลหะจะรวมตัวเป็นขี้แร่ ในรูปแบบคล้ายแก้วบ้าง เมื่อเย็นตัวจะมีปราฏฎเป็นรูพรุน จัดเป็นโบราณวัตถุ ที่เกี่ยวกับงานโลหะของมนุษย์ในอดีต