Saengdao(แสงดาว) หนังสือ เทพเจ้าจีนที่น่ารู้จัก

สำนักพิมพ์: แสงดาว

จำนวนหน้า: 432 หน้า | ปกอ่อน

พิมพ์ครั้งที่: 1 — ปี 2568

รหัสสินค้า: 9786163887917

หมวดหมู่: ประวัติศาสตร์

สาระสำคัญจาก "เทพเจ้าจีนที่น่ารู้จัก" โดย ถาวร สิกขโกศล เป็นการสำรวจและถ่ายทอดความเชื่อในเทพเจ้าและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ของจีนที่สั่งสมมาหลายพันปี โดยเชื่อมโยงกับวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ และวิถีชีวิตของชาวจีนทั้งในแผ่นดินใหญ่และชุมชนโพ้นทะเล เนื้อหาครอบคลุมต้นกำเนิด ความหมาย และบทบาทของเทพเจ้าต่างๆ พร้อมทั้งวิเคราะห์ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นตามยุคสมัย

​

ความเชื่อในเทพเจ้าและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในวัฒนธรรมจีน

จีนเป็นประเทศที่มีวัฒนธรรมเก่าแก่และสั่งสมความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับเทพเจ้าและสิ่งศักดิ์สิทธิ์มาตั้งแต่โบราณ ความเชื่อเหล่านี้เริ่มต้นจากการเคารพธรรมชาติ เช่น ฟ้า ดิน น้ำ ลม และภูเขา ซึ่งในมุมมองของชาวจีนโบราณ ธรรมชาติมีอำนาจในการควบคุมวิถีชีวิตมนุษย์ จึงถูกยกให้เป็นเทพที่มีหน้าที่ปกป้อง คุ้มครอง หรือบางครั้งลงโทษผู้ที่ละเมิดกฎธรรมชาติ

​

ความเชื่อเรื่องเทพยังสะท้อนถึงคุณค่าทางจริยธรรมที่สังคมต้องการส่งเสริม เช่น การทำความดี ความกตัญญู และการเคารพบรรพชน ซึ่งถือเป็นรากฐานของความเชื่อเรื่องเทพในจีน

​

การแบ่งประเภทของเทพเจ้า

เทพเจ้าจีนสามารถแบ่งออกเป็น 5 ประเภทหลัก ดังนี้:

​

1. เทพธรรมชาติ

เทพเจ้าที่เกี่ยวข้องกับปรากฏการณ์ธรรมชาติ เช่น เทพแห่งฟ้า ดิน น้ำ และลม ตัวอย่างเช่น เทพหลี่จี้ (เทพแห่งลม) และเทพโฮ่วอี้ (ผู้ยิงดวงอาทิตย์) ความเชื่อในเทพธรรมชาติสะท้อนถึงความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม และการพึ่งพาธรรมชาติเพื่อความอยู่รอด

​

2. เทพบรรพชนและบุคคลสำคัญในตำนาน

เทพเจ้าประเภทนี้มักเป็นบุคคลที่มีความสำคัญในประวัติศาสตร์หรือเป็นตัวละครในตำนาน เช่น ฝูซี (ผู้สอนการเลี้ยงสัตว์และทำแหอวน) และเจ้าแม่มาจู่ (เทพแห่งการเดินเรือ) ผู้คนเชื่อว่าบุคคลเหล่านี้มีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาสังคมและวิถีชีวิตในยุคของพวกเขา

​

3. เทพในศาสนาเต๋า

ศาสนาเต๋าสร้างระบบเทพเจ้าที่มีโครงสร้างชัดเจน เช่น ไตรสุทธิ (ซานชิง) ซึ่งเป็นเทพสูงสุดในศาสนาเต๋า และเง็กเซียนฮ่องเต้ (เทพผู้ปกครองสวรรค์) เทพเจ้าศาสนาเต๋ามักเกี่ยวข้องกับการปกป้องธรรมชาติและความสมดุลของจักรวาล

​

4. เทพในพุทธศาสนา

เมื่อพุทธศาสนาแพร่หลายเข้าสู่จีน มีการนำเทพและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในพุทธศาสนามาประยุกต์เข้ากับวัฒนธรรมจีน เช่น พระโพธิสัตว์กวนอิม และท้าวจตุโลกบาล สิ่งนี้ส่งผลให้เกิดการปรับตัวของศาสนาเต๋าเพื่อสร้างระบบเทพเจ้าของตนเองให้สมบูรณ์มากขึ้น

​

5. เทพพื้นบ้าน

เทพประเภทนี้เกิดจากการผสมผสานระหว่างเทพในศาสนาต่างๆ กับความเชื่อของชาวบ้าน ตัวอย่างที่สำคัญคือ เทพฮก ลก ซิ่ว ซึ่งเป็นตัวแทนของบุญวาสนา ลาภยศ และอายุยืน เทพพื้นบ้านเหล่านี้มักมีลักษณะเรียบง่ายและใกล้ชิดกับวิถีชีวิตของประชาชน

​

ฮก ลก ซิ่ว: สัญลักษณ์แห่งความปรารถนา

หนึ่งในความเชื่อที่แพร่หลายในจีนคือเรื่องเทพฮก ลก ซิ่ว ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของความสมบูรณ์ในชีวิต:

​

ฮก (ฝู): บุญวาสนาและโชคลาภ

ลก (ลู่): ยศศักดิ์และความสำเร็จในหน้าที่การงาน

ซิ่ว (โซ่ว): อายุยืนและสุขภาพแข็งแรง

เทพทั้งสามนี้มีรากฐานมาจากการบูชาดาวในยุคโบราณ เช่น ดาวพฤหัสบดี (เทพแห่งฮก) และพัฒนาเป็นเทพในศาสนาเต๋า เช่น เทพเทียนกวน (เทพแห่งบุญวาสนา) ความเชื่อเรื่องฮก ลก ซิ่ว สะท้อนถึงค่านิยมของชาวจีนที่ให้ความสำคัญกับความมั่งคั่ง ความสำเร็จ และสุขภาพ

​

ความเชื่อเกี่ยวกับเทพในวิถีชีวิต

เทพเจ้าหลายองค์มีบทบาทใกล้ชิดกับชีวิตประจำวัน เช่น:

​

เทพแห่งประตู: ปกป้องบ้านเรือนจากสิ่งชั่วร้าย

เทพแห่งเตาไฟ: ดูแลครัวเรือนและครอบครัว

เทพแห่งส้วม: สะท้อนถึงความสะอาดและสุขอนามัย

เทพแห่งบ่อน้ำ: คุ้มครองแหล่งน้ำที่เป็นปัจจัยสำคัญต่อการดำรงชีวิต

เทพเหล่านี้สะท้อนถึงความสัมพันธ์ระหว่างความเชื่อทางจิตวิญญาณกับความต้องการในชีวิตประจำวันของมนุษย์

​

การผสมผสานความเชื่อและการเปลี่ยนแปลง

ความเชื่อเรื่องเทพเจ้าจีนไม่ได้หยุดนิ่ง แต่มีการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาไปตามยุคสมัย:

​

อิทธิพลจากพุทธศาสนา: ศาสนาเต๋านำแนวคิดบางอย่างจากพุทธศาสนามาปรับใช้ เช่น การสร้างเทพสูงสุดในลักษณะเดียวกับพระพุทธเจ้า

การสะท้อนค่านิยมสังคม: ความเชื่อในเทพบางองค์ เช่น เง็กเซียนฮ่องเต้ ถูกปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องกับระบบการปกครองในยุคต่างๆ

การแพร่หลายในชุมชนโพ้นทะเล: ชาวจีนที่อพยพไปยังประเทศต่างๆ ได้นำความเชื่อเรื่องเทพเจ้าไปเผยแพร่และปรับให้เข้ากับวัฒนธรรมท้องถิ่น เช่น ในไทย สิงคโปร์ และมาเลเซีย

​

ความสำคัญในยุคปัจจุบัน

แม้ว่าโลกจะเปลี่ยนแปลงไป แต่ความเชื่อเรื่องเทพเจ้ายังคงเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจและสะท้อนถึงคุณค่าทางวัฒนธรรมของชาวจีน เทพเจ้าไม่ได้เป็นเพียงสัญลักษณ์ของศรัทธา แต่ยังเป็นเครื่องมือในการส่งเสริมจริยธรรม ความสามัคคี และความหวังในชีวิต

​